21 november 2020
In de Week tegen Kindermishandeling 2020 delen wij elke dag een kort verhaal van een aandachtsfunctionaris. Zij vertellen iets over hun motivatie, drijfkracht en wat ze hebben bereikt.
Gebleken is dat de aandachtfunctionaris een cruciale rol speelt bij de implementatie, het handelen en borgen van de Meldcode. Zij zijn de spin in het web, zowel voor het beleid als voor de medewerkers.
Inmiddels zijn er 1800 aandachtsfunctionarissen aangesloten bij de LVAK. Zij zijn werkzaam in diverse sectoren te denken aan: kinderopvang, GGZ, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg, gezondheidszorg, justitie, gemeenten en onderwijs.
Ik ben Nathali Brinkhuis en ik ben samen met 2 collega’s, aandachtfunctionaris bij Veni Etinam. Onze organisatie is gericht op het begeleiden van jongeren en gezinnen.
Als aandachtsfunctionaris begeleiden wij de collega’s zowel bij vermoedens van geweld binnen gezinnen en geweld in een grotere context, zoals vaak bij eergerelateerd geweld het geval is.
Binnen onze organisatie, komen we samen met onze ketenpartners, bijvoorbeeld de sociale teams, genoeg complexe situaties tegen waarbij de meldcode gehanteerd wordt. De aandachtsfunctionaris geeft op een professionele wijze advies om goed te handelen en mogelijk verandering te brengen in de situatie.
Als aandchtsfunctionaris kunnen wij duidelijkheid creëren in situaties waarin onmacht en frustraties de overhand voeren en zowel collega’s als cliënten soms het overzicht verliezen. Vooral voor de kwetsbare groepen, waar wij mee te maken krijgen, is het lastig om uit de situatie te komen en de vicieuze cirkel te doorbreken.
Op verschillende manieren werk ik samen met mijn collega’s bij Bink Kinderopvang aan de veiligheid van kinderen. Als pedagoog was het voor mij een logische stap om in 2013 ook de taak van aandachtsfunctionaris op me te nemen. Net als elke ouder willen wij bij Bink het beste voor elk kind. Ook als het soms wat moeilijk is voel ik mij gesteund door de uitspraak ‘Niets doen is geen optie’.
Een van de taken is dat ik ieder jaar, samen met mijn collega aandachtsfunctionaris, in de Week tegen Kindermishandeling zorg draag voor materiaal waarmee de managers van de teams de meldcode weer kunnen bespreken met de pedagogisch medewerkers. Dit jaar gaan de teams met elkaar in gesprek aan de hand van een aantal vragen over signalen en veiligheid van kinderen in coronatijd.
Van verpleegkundige naar patientenvoorlichting, naar aandachtsfunctionaris Kindermishandeling. Drie hele verschillende facetten van zorg in een ziekenhuis, maar even boeiend.
Het aandachtsgebied Kindermishandeling waarin ik nu werk, zie ik als een verrijking van mijn leven. Ik heb in deze functie zeker twee dingen geleerd. Ten eerste dat ik zelf een fijn en harmonieus gezin heb. Daar word je je weer goed van bewust en ook dat dat niet allemaal zo vanzelfsprekend is. Ten tweede dat in de kinderjaren de basis wordt gelegd voor je verdere leven; met alle gevolgen van dien als er op jonge leeftijd sprake is van mishandeling.
Dit alles heeft mij enorm gemotiveerd om voor kindermishandeling open te staan, vroegtijdig signalen bij kinderen op te pakken en daar waar nodig adequate hulpverlening op gang te brengen. Daar zijn kennis en vaardigheden voor nodig en dan kan je als aandachtsfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld een grote bijdrage leveren. Door scholing te geven leer je collega’s op welke signalen zij moeten letten en als zij een vermoeden hebben, welke stappen zij moeten zetten.
De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de implementatie van de meldcode. Er is o.a. een scholingsprogramma opgezet en er zijn protocollen geschreven. Naast een indirecte aandachtsfunctionaris, zoals ik, is er in OLVG Amsterdam ook een directe aandachtsfunctionaris met meer patiëntgebonden taken, zoals ondersteunen van collega’s in de praktijk en gesprekken voeren met kinderen en ouders. Samen ga je de uitdaging aan om de veiligheid van kinderen te realiseren!
Ruim twee jaar geleden zijn we als Blosse een fusie aangegaan tussen kinderopvang en onderwijs. Wat mij opviel was dat binnen de kinderopvang de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling op een professionele manier werd opgepakt. Binnen het onderwijs was hier niet veel aandacht voor. Ik heb me verdiept in de materie en ben geschrokken door het leed wat achter veel voordeuren plaatsvindt. We zijn aan de slag gegaan om de meldcode ook binnen het onderwijs echt op te gaan pakken. Dat is gelukt! We hebben op alle scholen aandachtsfunctionarissen aangesteld en geschoold. We hebben een goede manier gevonden om zicht te hebben en te houden op wat er speelt binnen onze scholen. Samen voelen we ons verantwoordelijk, want ieder kind dat we kunnen helpen is pure winst.
Ik wil graag opkomen voor belangen van de mens, in het bijzonder voor kwetsbare groepen. Daar waar dat door omstandigheden zelf even niet lukt. Als aandachtsfunctionaris in een ziekenhuis heb je de gouden positie om werelden te verbinden: de medische, aan de sociale kant en als een patiënt dit wil aan de justitiële kant.
Signaleren van en handelen bij huiselijk geweld gaat om durven en samenwerken. Als aandachtsfunctionaris ben je de centrale spil in een organisatie, creëer je die durf tot handelen (bijvoorbeeld door collega’s scholing te geven), ben je motivator, een schouder om op te leunen en bovenal een doorpakker. Je werkt strikt conform wet- en regelgevingen, waar we in de praktijk goede handvatten aan hebben.
Ik blijf me altijd beseffen dat het voor een kind, een ouder, een volwassene of oudere lastig is om in een situatie van (vermoedelijk) huiselijk geweld te zitten. Of je nu pleger of slachtoffer bent. Iedereen verdient het beste. Vaak komt de patiënt niet naar een ziekenhuis voor de reden huiselijk geweld. Soms is het erdoorheen prikken. Door te blijven proberen het taboe te doorbreken, komen we steeds een stukje verder. Huiselijk geweld een van de grootste maatschappelijke problemen, je staat niet alleen en “wij“aandachtsfunctionarissen” staan er voor jou.
Als vrijgevestigd klinisch psycholoog/psychotherapeut vind ik het belangrijk om degelijk en gefundeerd werk te leveren. Mijn registratie als Aandachtsfunctionaris Kindermishandeling bij de LVAK draagt hiertoe bij. Juist bij die cases waarin de veiligheid in het gedrang komt biedt de LVAK een vaste ondergrond voor de basis van mijn handelen. Dit helpt bij het maken van moeilijke beslissingen. Het helpt ook bij de inrichting van het zorgproces. De kennis die je hebt als Aandachtsfunctionaris Kindermishandeling vertaalt zich in keuzes waarmee recht gedaan wordt aan het kind en de regels die er zijn ter bescherming van het kind. Voor mij twee dingen die mij blij maken. Keep up the good work LVAK!
Mijn naam is Cathy Schut, al sinds 2012 lid van de LVAK. De reden waarom ik mij destijds in wilde zetten tegen kindermishandeling/huiselijk geweld had vooral te maken met het volgende: in mijn werk als pedagogisch coach in het peuterwerk, hoorde ik regelmatig van collega’s op de werkvloer verontrustende berichten over (vermoedens van) kindermishandeling en/of huiselijk geweld. In dit werk gaat het om de doelgroep 2 tot 4 jaar, jonge kinderen die niet voor zichzelf op kunnen komen, die onze zorg en bescherming nodig hebben om op te kunnen groeien tot stabiele, gezonde mensen. De Meldcode was al wel landelijk gelanceerd, maar kreeg onvoldoende aandacht binnen onze organisatie. Door het aanstellen van een aandachtfunctionaris kreeg het onderwerp veel meer aandacht, stond het maandelijks op de agenda bij overleg en werden collega’s jaarlijks bijgeschoold. Met name dit laatste wierp zijn vruchten af: bij de pedagogisch medewerkers werd duidelijk dat “SIGNALEREN” en de 1ste stap van de Meldcode ‘signalen in kaart brengen’, van enorm belang is: zij moeten dit doen! Als dit niet gebeurt, wordt de Meldcode niet ingezet: hun rol is dus cruciaal.
Het effect was dat in de jaren daarna het handelen bij vermoedens toenam (durf en kennis om te signaleren) én… omdat ze vanaf de eerste stap konden rekenen op ondersteuning van de aandachtsfunctionaris.